พระราชดำริ
สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้มูลนิธิชัยพัฒนาดำเนินการจัดตั้ง “ศูนย์ 100 ปี หม่อมหลวง บัว กิติยากร” ขึ้นเป็นที่ระลึกในวาระครบรอบ 100 ปีหม่อมหลวงบัว กิติยากร จากที่ดินซึ่งท่านผู้หญิงยสวดี บูรณะสัมฤทธิ์ อัมพรไพศาล ขอพระราชทานน้อมเกล้าฯ ถวายที่ดิน จำนวน 1 แปลง แด่พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
วัตถุประสงค์ของโครงการศูนย์ 100 ปี หม่อมหลวงบัว กิติยากร
- เป็นศูนย์เพาะ และขยายพันธุ์มะรุมจากแหล่งต่างๆ ในประเทศ
- ผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวพันธุ์ดีจำหน่ายแก่เกษตรกรทั่วไป
- ผลิตผักปลอดภัยจากสารพิษตามหลักการเกษตรดีที่เหมาะสม
- ผลิตไม้ผลที่มีชื่อเสียงประจำจังหวัดนครนายก
- 5ดูแลรักษา และแปรรูปยางนา
สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารีได้เสด็จพระราชดำเนินเพื่อทรงเปิดศูนย์ 100 ปี หม่อมหลวงบัว กิติยากร เมื่อวันพุธที่ 25 พฤศจิกายน 2552 ซึ่งเป็นคล้ายวันเกิดของหม่อมหลวงบัว กิติยากร และได้ทรงปลูกต้นมะรุมจากประเทศอินเดีย และพันธุ์ท้องถิ่นต่างๆ ร่วมกับสมาชิกราชสกุลกิติยากร และราชสกุลสนิทวงศ์ รวมทั้งแขกผู้มีเกียรติ และตัวแทนราษฎรในพื้นที่
ต่อมาเมื่อวันที่ 10 ธันวาคม 2552 ได้พระราชทานพระราชดำริเพิ่มเติมกับนายพิสุทธิ์ วิจารสรณ์ ผู้เชี่ยวชาญด้านการพัฒนาดิน ให้ดำเนินการเปิดพื้นที่เพิ่มเติมอีก 90 ไร่ และการวางแผนศึกษาทดสอบต่อไป
โครงการศูนย์ 100 ปี แบ่งการดำเนินงาน ดังนี้
- กิจกรรมมะรุม ได้ทำการปลูกมะรุมพันธุ์ไทยจากจังหวัดต่างๆในประเทศไปแล้ว 20 จังหวัด ดังนี้ ปราจีนบุรี กรุงเทพฯ กาญจนบุรี นครนายก นครปฐม นนทบุรี นครสวรรค์ นครราชสีมา ชัยนาท ราชบุรี พิจิตร เพชรบูรณ์ ลพบุรี สระบุรี สุพรรณบุรี อ่างทอง อยุธยา อุบลราชธานี ชลบุรี และฉะเชิงเทรา
- กิจกรรมข้าว มีเป้าหมายผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวหอมปทุมธานี 1 จำนวน 10,000 กิโลกรัม และได้จัดเตรียมแปลงผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวโดยการ
- ปรับพื้นที่นา ยกคันนาที่มีระดับต่ำให้สูงขึ้นเพื่อกักเก็บน้ำ
- หว่านปูนมาร์ล อัตรา 1,000 กิโลกรัมต่อไร่ เพื่อปรับสภาพดิน
- ไถพรวนกำจัดวัชพืช
- กิจกรรมพืชสวน แบ่งเป็นไม้ผลและผัก ไม้ผล มีเป้าหมายการผลิตไม้ผลที่สำคัญ 3 ชนิด ในพื้นที่ 6 ไร่ ดังนี้ มะม่วง 2 ไร่ มะยงชิด 2 ไร่ และมะปรางหวาน 2 ไร่ ผัก ดำเนินการปลูกผัก ในลักษณะหมุนเวียนและแยกเป็นผักกินใบ และผักกินผล เพื่อจำหน่ายให้แก่ผู้บริโภค