ศูนย์ศึกษาการพัฒนาภูพานอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ตำบลห้วยยาง อำเภอเมือง จังหวัดสกลนคร เป็นโครงการที่พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงพระกรุณาพระราชทานพระราชดำริให้จัดตั้งขึ้น เพื่อเป็นประโยชน์ในการพัฒนาอาชีพความเป็นอยู่และคุณภาพชีวิตของราษฎรชาวไทย ที่อาศัยในเขตพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ซึ่งประสบกับปัญหาหลัก 3 ประการ คือ ปัญหาเกี่ยวกับดิน เนื่องจากขาดความสมบูรณ์ของทรัพยากรป่าไม้ ดิน น้ำ และแร่ธาตุต่างๆ ปัญหาด้านแหล่งน้ำธรรมชาติที่ไม่เพียงพอ และปัญหาด้านป่าไม้ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร จึงทรงพระกรุณาจัดตั้งศูนย์ศึกษาการพัฒนาภูพานขึ้น
ที่ศูนย์ศึกษาการพัฒนาภูพาน มีกิจกรรมที่ครอบคลุมวิถีชีวิตของราษฎรในพื้นที่ทุกด้าน ซึ่งส่งผลให้เกิดการพัฒนาอาชีพเกษตรกรรมอันเหมาะสมแก่สภาพพื้นที่ และการพัฒนาคุณภาพชีวิตของราษฎรในพื้นที่ โดยกิจกรรมมีหลากหลายตั้งแต่งานชลประทาน งานศึกษาและพัฒนาเกษตรกรรม งานศึกษาและพัฒนาป่าไม้ งานส่งเสริมและพัฒนาแหล่งน้ำเพื่อการประมง งานศึกษาและพัฒนาด้านปศุสัตว์ งานศึกษาและพัฒนาปรับปรุงบำรุงดิน งานส่งเสริมอาชีพอุตสาหกรรมในครัวเรือน งานส่งเสริมการเกษตร ตลอดจนงานศึกษาและพัฒนาหมู่บ้านตัวอย่าง และงานฝึกอบรมและถ่ายทอดเทคโนโลยี
นอกจากนี้ยีงมีการส่งเสริมผลผลิตของราษฎรที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือสืบทอดกันมาอย่างยาวนาน ได้แก่ ผ้าย้อมคราม มนุษย์รู้จักผ้าย้อมครามมานานกว่า 6,000 ปี ซึ่งเป็นผ้าย้อมสีธรรมชาติจากต้นคราม ที่ชาวอีสานเรียกสีครามว่า สีนิล สีหม้อ หรือสีหม้อนิล นิยมนำไปย้อมผ้าจนรู้จักกันในนาม ผ้าย้อมคราม ซึ่งศูนย์ศึกษาการพัฒนาภูพานอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ตำบลห้วยยาง อำเภอเมือง จังหวัดสกลนคร ได้ส่งเสริมกลุ่มเกษตรกร และชาวบ้านในการทอผ้า และย้อมคราม เพื่อเป็นรายได้เสริมจากการทำการเกษตร เพื่อรักษาเอกลักษณ์และภูมิปัญญาท้องถิ่นของชาวผู้ไท หรือชาวภูไท จังหวัดสกลนคร
ผ้าพันคอย้อมคราม (Indigo Hnad-Dyed Scarf) สินค้าหัตถกรรมจากศูนย์ศึกษาการพัฒนาภูพานอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ตําบลห้วยยาง อําเภอเมือง จังหวัดสกลนคร จัดจำหน่ายภายใต้ตราสินค้าภัทรพัฒน์ โดยออกจำหน่าย 2 รุ่น ได้แก่ ผ้าพันคอย้อมคราม และผ้าพันคอย้อมครามนาโน คุณสมบัติผ้านุ่มลื่น ดูแลรักษาง่าย และมีการคืนตัวของผ้าระหว่างการใช้สอย